آیا تا به حال با پیغام “بازگشایی نماد معاملاتی بدون محدودیت دامنه نوسان قیمت” در صفحه معاملتان روبه‌رو شده‌اید؟ قطعأ این سؤال برایتان پیش آمده است که منظور از دامنه نوسان قیمت بدون محدودیت چیست؟ بنابراین با ما همراه باشید تا شما را با این مفهوم و حراج معاملاتی و انواع آن در معاملات بورسی آشنا کنیم.
سرفصل‌های این مقاله
آیا با مفهوم بازگشایی سهم بدون محدودیت دامنه نوسان آشنا هستید؟
در واقع دامنه نوسان، گویای قیمت کف و سقف است که قیمت هر سهم در این بازه قیمتی می‌تواند نوسان داشته باشد.
این محدودیت قیمت در بورس اوراق بهادار تهران بین ۵+ تا ۵- است. البته دامنه نوسان برای حق تقدم سهام در بورس در بازه ۱۰+ تا ۱۰- تعریف شده است.
دامنه نوسان تعریف شده در معاملات فرابورس در بازار زرد بین ۳+ تا ۳- است. این در حالی است که در بازار نارنجی، این دامنه نوسان بین مثبت و منفی ۲ تعیین گردیده است. همین‌طور دامنه نوسان تعریف شده در بازار قرمز فرابورس، بین مثبت ۱ و منفی ۱ است.
در واقع دامنه‌های نوسان تعریف شده، توسط نهادهای ناظر بر بازار سرمایه با هدف کنترل نوسانات قیمت در معاملات ایجاد شده‌اند. اما در طی جریان معاملات ممکن است به دلایل مختلف قانون تعریف دامنه نوسان قیمت شکسته شود و نماد معاملاتی بدون محدودیت نوسان بازگشایی گردد. در چنین شرایطی مطرح می‌گردد که سهم پس از توقف، بدون محدودیت نوسان بازگشایی شده است.
معرفی حراج معاملاتی
حراج معاملاتی یک سیستم خرید و فروش در بازار سرمایه است که خریدار و فروشنده براساس این سیستم، با در نظر گرفتن مبلغ خاص در خصوص اوراق بهادار، کالا یا خدمات و… به توافق می‌رسند و اقدام به انجام معاملات می‌کنند. در واقع، منظور از حراج در این مفهوم، اعمال تخفیف بر سهام نیست بلکه بیانگر دو مرحله داد و ستد در جریان معاملات است.
به این نکته توجه کنید که تمامی معاملات بازار بورس و فرابورس با استفاده از مکانیسم حراج معاملاتی، قیمت‌گذاری و خرید و فروش می‌شوند.
این نوع از سیستم خرید و فروش، به ۲ بخش پیوسته و ناپیوسته تقسیم می‌شود.
انواع حراج معاملاتی را می‌شناسید؟
براساس توضیحاتی که در بالا ذکر گردید، می‌توان بیان کرد که هم در بورس و هم در فرابورس، پس از بازگشایی نماد معاملاتی متوقف شده، احتمال حراج قیمتی در آن نماد وجود دارد. که خریدار و فروشنده با اتکا به این سیستم معاملاتی، معاملات خود را انجام می‌دهند.
مکانیزم حراج معاملاتی در بازار سرمایه به ۲ دسته تقسیم می‌شود:
حراج پیوسته
حراج ناپیوسته
حراج معاملاتی پیوسته
حراج پیوسته، خرید و فروش روزانه است که در بازه زمانی ۹ صبح تا ۱۲:۳۰ ظهر انجام می‌پذیرد. در واقع، حراج پیوسته به زمان شروع داد و ستد اشاره دارد.
به عبارت دیگر، زمانی که فروشنده سهم مورد نظر خود را در بورس و یا فرابورس با قیمت مشخصی برای فروش به ثبت می‌رساند و خریدار قیمت درخواستی فروشنده را می‌پذیرد و معامله بین دو طرف رخ می‌دهد، حراج پیوسته صورت گرفته است.
عکس این روند نیز صادق است. یعنی زمانی که خریدار درخواست خرید سهمی را با قیمت مشخصی ثبت می‌کند و فروشنده، آن سهم را عرضه می‌نماید، باز هم حراج پیوسته رخ داده است.
بنابراین می‌توان بیان کرد که حراج پیوسته براساس قیمت توافقی بین فروشنده و خریدار و با وارد کردن قیمت خریدار در سامانه معاملاتی و تطبیق قیمت درخواستی او با قیمت فروشنده، انجام می‌پذیرد.
در حراج پیوسته باید به این نکته مهم توجه کرد که قیمت‌های مورد معامله در این حراج، مطابق با قیمت‌های روز و با توجه به حراج ناپیوسته تعیین می‌شود و کاملأ قانونی است.
به مثال زیر توجه کنید:
آقای غفاری قصد خرید سهم نماد #وحرج را دارد، بنابراین از ساعت ۹ صبح تا ۱۲:۳۰ ظهر زمان دارد که سفارش خرید خود را ثبت کند. بازه نوسان قیمتی سهم وحرج، بین ۵ تا ۷ هزار تومان است. او تصمیم دارد این سهم را با قیمت ۵۸۰۰ تومان بخرد، بنابراین اقدام به ثبت سفارش خرید می‌کند.
زمانی که فروشنده‌ای درخواست او را قبول کند و معامله‌ای بین آن‌ها انجام شود، حراج پیوسته رخ داده است.
حراج معاملاتی ناپیوسته
حراج ناپیوسته یا حراج تک نرخی، در بازه زمانی ۸:۳۰ تا ۹ صبح که مرحله پیش‌گشایش نامیده می‌شود، انجام می‌پذیرد. در واقع، سرمایه‌گذاران و معامله‌گران در این بازه زمانی نیم ساعته، با هدف تعیین ارزش واقعی نماد، اقدام به چانه‌زنی می‌کنند و به این ترتیب، در نهایت به یک قیمت مرجع می‌رسند و آن اعلام می‌شود و در این مرحله است که قیمت تعریف شده وارد مرحله حراج پیوسته می‌شود.
در حراج ناپیوسته، فروشنده سهام، در مرحله سفارش‌گیری، قیمت پیشنهادی خود را ارایه می‌دهد و می‌تواند در این بازه زمانی نیم ساعته سفارش خود را ویرایش و یا حذف کند، اما در این بازه زمانی تعریف شده، هیچ معامله‌ای صورت نمی‌گیرد. پس از مرحله سفارش‌گیری، معاملات براساس بالاترین قیمت پیشنهادی فروشنده انجام می‌پذیرد.
این نکته مهم را در نظر داشته باشید که در حراج ناپیوسته، نیازی به کشف قیمت توسط سرمایه‌گذاران نیست چرا که قیمت مرجع کاملأ مشخص است.
همچنین در این نوع حراج معاملاتی، تعیین می‌شود که در بازه مشخص شده، هر کدام از نمادها با چه قیمتی به توافق بین خریدار و فروشنده برای انجام معامله نزدیک می‌شود تا بتوان از این طریق، قیمت مرجع را برای حراج پیوسته اعلام کنند.
آیا می‌دانید یک سهم، تحت چه شرایطی با حراج ناپیوسته و بدون محدودیت دامنه نوسان بازگشایی می‌شود؟
اگر شرکت پذیرفته شده در بورس، با عواملی مانند تغییر کادر مدیریتی، تغییر سهام و … مواجه باشد، تا زمانی که تغییرات نهایی اعمال شود و شرایط ثابت گردد، با توقف نماد مواجه خواهد شد و به صورت موقت از سازمان بورس کنار گذاشته می‌شود. که در این شرایط حراج ناپیوسته پیش می‌آید.
در ادامه شرایطی که براساس آن یک سهم با حراج ناپیوسته و بدون محدویت دامنه نوسان‌گیری بازگشایی می‌شود را شرح خواهیم داد:
۱- برگزاری مجمع عمومی عادی سالیانه و یا مجمع عمومی عادی به طور فوق‌العاده
– اگر مجمع عمومی با هدف تصویب صورت‌های مالی یا تقسیم سود، تشکیل شود؛ بازگشایی نماد معاملاتی با حراج ناپیوسته و بدون محدودیت دامنه نوسان صورت می‌گیرد.
– اگر مجمع عمومی با هدفی غیر از تصویب صورت‌های مالی یا تقسیم سود نقدی تشکیل شود؛ بازگشایی نماد معاملاتی با حراج ناپیوسته با محدودیت دامنه نوسان صورت خواهد گرفت.
– اما اگر هدف شرکت از برگزاری مجمع عمومی، افزایش سرمایه باشد، بازگشایی نماد معاملاتی با حراج ناپیوسته بدون محدودیت دامنه نوسان صورت خواهد گرفت.
۲- افشا و انتشار اطلاعات با اهمیت
– در صورتی که افشای اطلاعات با اهمیت شرکت‌های ثبت شده در سازمان بورس و اوراق بهادار، در گروه الف قرار داشته باشد، بازگشایی نماد معاملاتی با حراج ناپیوسته و بدون محدودیت دامنه نوسان خواهد بود.
– در صورتی که افشای اطلاعات با اهمیت شرکت‌های ثبت شده در سازمان بورس و اوراق بهادار،در گروه ب قرار داشته باشد، بازگشایی نماد معاملاتی با حراج ناپیوسته با محدودیت دامنه نوسان انجام می‌شود.
۳- استفاده از اطلاعات نهانی یا دستکاری قیمت
اگر، شرکت پذیرفته شده در سازمان بورس از اطلاعات مخفی استفاده کند و یا اقدام به دستکاری قیمت کند و نماد آن متوقف شود، در صورت بازگشایی نماد معاملاتی، با حراج ناپیوسته همراه با محدودیت دامنه نوسان صورت خواهد گرفت.
۴- گره معاملاتی
در صورتی که یک سهام و نماد شرکت، شامل گره معاملاتی گردد، در ابتدای روز معاملاتی بعد، با حراج ناپیوسته با محدودیت دامنه نوسان بازگشایی خواهد شد.
۵- قانون نوسان ۵۰ درصد
براساس قوانین وضع شده، در صورت توقف نماد معاملاتی یک شرکت، نماد معاملاتی حداکثر ۲ روز کاری پس از توقف، با محدودیت دامنه نوسان با حراج ناپیوسته بازگشایی خواهد شد.
توجه: برای انجام معامله در بایننس حتما با آی پی خارج از ایران (کشورهایی مثل ترکیه، فنلاند، سنگاپور و روسیه) وارد شوید!
به این مقاله امتیاز دهید تا با کمک شما کیفیت آن را بسنجیم